Konkurs na amatorski słownik gwarowy
„Kolekcjoner słów gwarowych”
Konkurs jest przeznaczony dla osób, które czują potrzebę zachowania i udokumentowania języka swojej wsi, bliższej lub dalszej okolicy.
Termin zgłaszania prac konkursowych do 30 września 2025 r.
Zebranie wyrazów i wyrażeń gwarowych to niełatwe, ale pasjonujące zajęcie. Jego misją jest zachowanie miejscowego dziedzictwa i tradycji zamkniętych w słowach. W wielu wypadkach będzie to język ojców czy dziadków, który warto ocalić od zapomnienia. Takim między innymi celom przyświeca ten konkurs. Zapraszamy miłośników, działaczy regionalnych, amatorów gromadzących wyrazy i zwroty gwarowe do pracy leksykograficznej, w efekcie której powstanie własny, niepowtarzalny słownik.
Konkurs zostanie rozstrzygnięty w trzech kategoriach:
słownik alfabetyczny,
słownik tematyczny,
słownik frazowy.
Objętość słownika powinna wynosić minimum 50 standardowych stron, tj. 90 000 znaków ze spacjami. Tekst słownika ma być przekazany wyłącznie w formie elektronicznej (w pliku DOC i PDF).
Dla wszystkich kategorii słowników mile widziany jest wstęp opisujący dzieje okolicy, położenie miejscowości, których dotyczy gwara. Można także dołączyć mapkę z nazwami terenowymi. Warto także zamieścić zdjęcia. W formie załącznika można także umieścić opowiadania, podania w miejscowej gwarze.
Nagrodą będzie możliwość wydania drukiem w 2026 roku przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi zwycięskiego słownika w każdej z trzech kategorii.
Więcej informacji znajdą Państwo na stronie Ogłaszamy konkurs na amatorski słownik gwarowy „Kolekcjoner słów gwarowych”!
Konkurs filmowy dla uczniów szkół rolniczych prowadzonych
i nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
„Nasze dziedzictwo w obiektywie”
Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi jest organizatorem konkursu filmowego „Nasze dziedzictwo w obiektywie” dla uczniów szkół rolniczych prowadzonych i nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Projekt miał na celu wzmocnienie relacji młodzieży z ich lokalnym dziedzictwem, zachęcenie do odkrywania piękna swojego regionu oraz rozbudzenie lokalnego patriotyzmu. Przedmiotem Konkursu było nagranie kilkuminutowego filmu prezentującego dziedzictwo kulturowe, przyrodnicze i historyczne terenu, na którym działa dana szkoła. W filmie należało zawrzeć informacje o wybranych elementach dziedzictwa danego miejsca takich jak m.in:
- tradycje, obrzędy, zwyczaje,
- sztuka, rzemiosło i rękodzieło,
- pomniki przyrody,
- zabytki kultury materialnej,
- elementy kultury niematerialnej (legendy, opowieści, gwara itp.),
- tradycje kulinarne,
- wydarzenia historyczne.
W maksymalnie dwunastominutowym filmie należało pokazać to, co w dziedzictwie danego regionu uczniowie uważali za najciekawsze, najważniejsze i najbardziej warte promowania.
Konkurs „Korzenie i skrzydła”
Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi jest organizatorem konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską na temat kultury i dziedzictwa obszarów wiejskich w Polsce pn.: „Korzenie i skrzydła”. W konkursie są oceniane prace doktorskie i magisterskie. Mogą być one zgłaszane przez autorów, promotorów, recenzentów, jednostki naukowe, instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe.
Celem konkursu jest wspieranie młodych naukowców i ich promotorów – badaczy kultury i dziedzictwa obszarów wiejskich oraz stymulowanie środowiska akademickiego do kontynuacji i zintensyfikowania badań w tym zakresie. Poprzez naszą inicjatywę chcemy także popularyzować wyniki oryginalnych badań naukowych poświęconych tej tematyce.
Konkurs realizuje główne zadania Instytutu, którymi są m.in. dokumentowanie, analiza i wieloaspektowa interpretacja oraz popularyzacja dziedzictwa wsi w pełnym spektrum. Pragniemy wzmocnić nurt badań nad dziedzictwem niematerialnym, materialnym, historycznym i przyrodniczym polskiej wsi, by nie tylko chronić wartości duchowe, tradycyjne umiejętności, zjawiska historyczne i obyczajowe. Przede wszystkim jednak chcemy stwarzać naukowo podbudowane systemowe narzędzia, które będą służyły tożsamości lokalnej jako znaczący czynnik rozwoju obszarów wiejskich w Polsce.
Nasz Konkurs jest skierowany do studentów i absolwentów wielu różnych kierunków z obszaru nauk humanistycznych, społecznych czy nauk o sztuce, w tym – stosujących w pracach dyplomowych metodologię folklorystyczną, etnologiczną i antropologiczno-kulturową.
Do tej pory zrealizowaliśmy 4. edycje Konkursu.
- edycja dotyczyła prac doktorskich obronionych w latach 2017–2021 oraz prac magisterskich obronionych w latach 2018–2021. Relacja z uroczystości wręczenia nagród.
- edycja dotyczyła prac magisterskich obronionych w latach 2018–2022. Relacja z uroczystości wręczenia nagród.
- edycja dotyczyła prac doktorskich obronionych w latach 2019–2023. Relacja z uroczystości wręczenia nagród.
- edycja dotyczyła prac magisterskich obronionych w latach 2020–2024. Relacja z uroczystości wręczenia nagród.
Konkurs fotograficzny dla dzieci i młodzieży
„Wakacje na wsi #odkrywam”
Konkurs organizowany przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi ma charakter otwarty i jest skierowany do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, w szczególności o profilu rolniczym.
Za jego pośrednictwem chcemy zachęcić dzieci i młodzież do poznawania kultury ludowej oraz wzmocnić ich relacje z lokalnym dziedzictwem. Zależy nam również na przełamaniu stereotypów związanych z obszarami wiejskimi oraz promocji turystyki wiejskiej.
Przedmiotem Konkursu „Wakacje na wsi #odkrywam” jest wykonanie zdjęć ilustrujących piękno polskiej wsi, jej kultury, tradycji, obrzędów, zwyczajów. Do każdej fotografii powinien być dołączony opis prezentowanego miejsca, obiektu, zwyczaju oraz krótkie uzasadnienie dokonanego wyboru.
Wyniki 1. edycji konkursu – 2020 rok
Wyniki 2. edycji konkursu – 2024 rok
Konkurs literacki „Śladami Reymonta na Jasną Górę”
W 2024 roku obchodziliśmy 100. rocznicę przyznania Władysławowi Reymontowi Literackiej Nagrody Nobla za powieść „Chłopi”. Z tej okazji postanowiliśmy ogłosić Konkurs „Śladami Reymonta na Jasną Górę”, który miał na celu zachęcenie pielgrzymów do podzielenia się swoimi relacjami, wspomnieniami, spostrzeżeniami z wędrówki i udziału w uroczystościach, podobnie jak robił to autor „Chłopów” sto lat wcześniej.
Droga prowadząca Władysława Reymonta do Nagrody Nobla rozpoczęła się wydarzeniem bardzo ważnym dla społeczności wiejskiej i nie tylko – od pielgrzymki na Jasną Górę. Wziął udział w pielgrzymce w roku 1894 – w setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej. Jego spostrzeżenia i wrażenia najpierw były publikowane w odcinkach na łamach „Tygodnika Ilustrowanego”, a potem wydane w formie książki.
Pielgrzymka do dziś jest bardzo ważnym wydarzeniem, każdego roku do Częstochowy przybywa ok. 250 tys. osób ze wszystkich zakątków kraju. Dla wielu z nich, to nie tylko przeżycie duchowe, ale również okazja do poznania nowych osób i miejsc.
Konkurs miał charakter otwarty i był skierowany do mieszkańców obszarów wiejskich i gmin wiejsko-miejskich. Przedmiotem Konkursu „Śladami Reymonta na Jasną Górę” było napisanie wspomnienia, reportażu, relacji z pielgrzymki na Jasną Górę.
Wyniki konkursu są zamieszczone na stronie: Konkurs literacki „Śladami Reymonta na Jasną Górę” – ogłoszenie wyników.
