Ludowe porzekadło głosi, że „na świętego Izydora bywa chłodna pora”. Jak wielu innym tradycyjnym przysłowiom, trudno odmówić mu racji. 15 maja kończy się panowanie tzw. zimnych ogrodników, a patronem tego dnia, razem ze św. Zofią zwaną „zimną Zośką” jest św. Izydor – opiekun rolników, osób ciężko pracujących i zwierząt domowych.
Izydor urodził się 4 kwietnia 1082 roku w Madrycie. Już od najmłodszych lat pracował jako parobek w majątku ziemskim swojego sąsiada Juana de Vargasa. Wykonywał swoją pracę sumiennie i bardzo dokładnie, przez co zjednał sobie sympatię u ludzi. Był człowiekiem bogobojnym, dziękował Stwórcy za wszystko co robił i co otrzymywał. Potrafił odróżnić szacunek do pracodawcy, miłość do natury i fakt zależności od Bożej pomocy.
Z jego biografii pochodzi piękna opowieść, jak to pewnego razu kilku parobków oskarżyło Izydora, że za dużo się modli, a za mało pracuje. Zdziwiony tym faktem gospodarz postanowił podpatrzeć swojego parobka i osobiście przekonać się o prawdziwości stawianych mu zarzutów. Jakież było jego zdziwienie, gdy zobaczył Izydora zatopionego w modlitwie i anioła, który wykonywał za niego czynności polowe. Ten motyw bardzo często powtarza się w ikonografii św. Izydora.
Św. Izydor zmarł 15 maja 1130 roku. Został beatyfikowany przez papieża Pawła V 14 czerwca 1619 roku. Niespełna trzy lata później papież Grzegorz XV wyniósł go do chwały świętych.
Najczęściej jest przedstawiany w stroju rolnika, a także jako oracz modlący się przy przydrożnej figurze lub kapliczce. W tym czasie przy orce zastępuje go anioł. Ponadto jego atrybutami są: kłosy, różaniec, laska, spod której tryska źródełko i pług zaprzężony w dwa woły.
Rozwój kultu Izydora wypływał nie tylko z odgórnego nacisku duchowieństwa i świeckich feudałów, ale także z potrzeb samych odbiorów, którzy w jego osobie odnajdywali odpowiedzi na własne nieszczęścia oraz zrozumienie i zaakceptowanie swojej często bardzo trudnej sytuacji życiowej.
Pobożny i pracowity rolnik Izydor był ideałem stawianym chłopom za wzór. To właśnie praktyki religijne miały wypełniać im chwile wolne od pracy, nie pozostawiając czasu na buntownicze myśli, bowiem Izydor „ciało swoje martwił posty, dyscyplinami, włosiennicami i inszym umartwieniem, robotą ustawiczną, od której nigdy nie chciał być wolen, oprócz dni świątecznych, a tego czasu, który na modlitwie trawił. Próżnowania się jako jadu jakiego zaraźliwego strzegł, wiedząc, że z niego wszystko złe płynie”.
Do dziś przetrwało wiele modlitw do św. Izydora, a w tradycji ludowej wciąż istnieją przysłowia związane z tym patronem. Mówi się, że: „Na świętego Izydora dla bociana pora”, czy „Na świętego Izydora pusta komora”. Znane jest także powiedzenie „św. Izydor wołkami orze, a kto go prosi temu pomoże”. Nabożeństwa ku jego czci organizuje się także podczas walki z suszą.
W XVII wieku na wsiach jezuici zakładali bractwa pod wezwaniem tego patrona, które miały służyć pomocą ludności wiejskiej. Podczas walk niepodległościowych św. Izydor patronował wielu sprawom i był wynoszony na sztandary.
Również dziś działa wiele stowarzyszeń imienia tego świętego, których członkowie kultywują tradycje rolnicze, organizują odczyty, wystawy i konkursy. Współdziałają także z samorządami i duszpasterstwem rolników i jak św. Izydor służą pomocą rolnikom oraz społeczności wiejskiej.
Fot. wikipedia.pl – domena publiczna
Źródła:
- www.agrofakt.pl
- www.duszpasterstworolnikow.pl
- Ignatowicz H.: „Święty Izydor wołkami orze… : święci patroni w życiu wsi polskiej: wystawa czasowa, 16 kwietnia – 27 listopada 2016 r.”. Szreniawa: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego, 2016.
