Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, który obchodzony jest także i w Polsce, ma w swoim zamyśle przekazywać jakie znaczenie odgrywa literatura i promować ideę czytelnictwa, a także przypominać o ochronie własności intelektualnej prawem autorskim.
Święto książki jest znane w krajach hiszpańskojęzycznych już od lat trzydziestych XX wieku i wywodzi się z Katalonii. Na pomysł jego ustanowienia wpadł Vicente Clavel Andrés, wydawca z Walencji. 23 kwietnia jest tam hucznie obchodzonym świętem narodowym, jako dzień patrona miasta – Świętego Jerzego.
Dla światowej literatury data 23 kwietnia jest symboliczna i nawiązuje do trzech wyjątkowych postaci literatury, którymi są: dramaturg i poeta William Szekspir, pisarz Vladimir Nabokov i historyk peruwiański Inca Garcilaso de la Vega. Święto obchodzone jest 23 kwietnia, ponieważ tego dnia odeszli tacy pisarze jak Miguel de Cervantes i William Szekspir (dla którego jest to także dzień urodzin).
W Hiszpanii dzień ten od roku 1930 uznawany jest za oficjalne święto. Od 1964 roku obchodzi się je we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych. Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich został proklamowany w 1995 roku na 28. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO, na wniosek rządu Hiszpanii i Międzynarodowej Unii Wydawców.
W 2008 roku Polska Izba Książki, inicjator obchodów tego święta w Polsce, zaprosiła Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek, Stowarzyszenie Wydawców Katolickich, Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych, Izbę Księgarstwa Polskiego oraz Stowarzyszenie Księgarzy Polskich do współpracy przy organizacji tego wydarzenia. Powstał wówczas Komitet Porozumiewawczy wspierany przez Instytut Książki.
23 kwietnia obchodzone jest nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale także jest to Dzień Praw Autorskich. Pierwsza międzynarodowa konwencja, której przedmiotem była ochrona praw autorskich dzieł literackich i artystycznych, pochodzi z 1886 roku. Jednak dopiero siedemdziesiąt lat później, zaczęła obowiązywać Powszechna Konwencja o Prawie Autorskim. W 1977 roku przystąpiła do niej Polska. Znak copyright, czyli zastrzeżenia praw autorskich, jest umieszczany na różnego rodzaju wydawnictwach książkowych, filmowych czy muzycznych.
Jak co roku 23 kwietnia organizowanych jest wiele wydarzeń, których tematyka dotyczy książek i czytania. Są to między innymi spotkania z pisarzami, akcje promocyjne wydawnictw dla czytelników oraz wiele innych aktywności, które mają wspierać promowanie czytelnictwa na całym świecie.
Z okazji Święta Książki pragniemy przybliżyć działalność wydawniczą Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi. Publikacje wydawane przez NIKiDW dotyczą tradycyjnej kultury ludowej oraz zachowania dziedzictwa historycznego i kulturowego wsi polskiej. Instytut ma do zaproponowania czytelnikom wiele książek, ukazujących się w ramach kilku serii oznaczonych kolorami. Odpowiadają one kolorom logo Instytutu: białemu, niebieskiemu, czerwonemu i zielonemu:
seria biała − przeznaczona głównie dla najmłodszych czytelników,
seria niebieska − przeznaczona dla wszystkich zainteresowanych dziejami wsi polskiej,
seria czerwona − propaguje kulturę ludową,
seria zielona − promująca dorobek poszczególnych regionów Polski.
W ramach serii niebieskiej, ubiegłej zimy ukazała się publikacja Wieś polska na przestrzeni wieków. Tom II. II Rzeczpospolita i okres II wojny światowej. Jest to monografia zbiorowa, która stanowi drugą część wydawnictwa „Wieś polska na przestrzeni wieków” przygotowywanego w ramach projektu pod tym samym tytułem, realizowanego przez NIKiDW. Tom pierwszy obejmował wybrane aspekty dziejów wsi polskiej do wybuchu I wojny światowej. Wcześniej wydana została także publikacja Chłopi polscy na przestrzeni wieków. Stan badań i perspektywy badawcze. Publikacje z tej serii to nowy, oparty o najnowsze wyniki badań, dziejowy obraz wsi polskiej.
W najbliższym czasie, w maju, w ramach wspomnianej serii białej wydana zostanie książka zatytułowana O farmazynach i inne bajki ludowe. Pomorze. Będzie to już czwarty tom snutych w gwarze opowieści ludowych dla najmłodszych (i nie tylko) czytelników. Książka przekazuje solidną dawkę wiedzy etnograficznej dzięki temu, że powstawała pod opieką najważniejszych instytucji kultury: Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku, Żuławskiego Parku Historycznego, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Kaszubskiego Parku Etnograficznego.
Poprzednie tomy z tej serii to Cudowne lekarstwo i inne bajki ludowe. Podkarpacie, a także Cuda nad Rospudą i inne bajki ludowe. Podlasie i Suwalszczyzna oraz O dudziarzu Szumigale i inne bajki ludowe. Wielkopolska. Jak do tej pory książki z tej serii cieszą się dużym zainteresowaniem czytelników.
Zachęcamy do zapoznania się z książkami wydawanymi przez nasz Instytut. Z pewnością warto po nie sięgnąć, aby poznać życie i kulturę polskiej wsi z różnych perspektyw.
Książki są dostępne w sklepie internetowym wydawcy.
Źródła:https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatowy_Dzie%C5%84_Ksi%C4%85%C5%BCki_i_Praw_Autorskich
https://pl.wikipedia.org/wiki/Powszechna_Konwencja_o_Prawie_Autorskim
Plakat autorstwa Marty Janik, CC BY-SA 3.0. artystki kolażu i ilustratorki, udostępniony na stronie Polskiej Izby Książki.
Oprac. Arkadiusz Olszewski
