Reduty – maskarady osiemnastowiecznej Warszawy

Reduty to karnawałowe bale maskowe zapoczątkowane w Warszawie w XVII w. przez Włocha, nazwiskiem Salwador, odbywające się w prowadzonym przez niego eleganckim lokalu. Bawili się na nich wszyscy ze wszystkimi, czyli osoby wyższego i niższego stanu.

Maskarady odbywały się 4, 5 razy w tygodniu przez cały okres karnawału, aż do Środy Popielcowej. Zdarzało się, że dziennie sprzedawano 6000 biletów. Często całkowity dochód z zabaw bywał przeznaczany na cele charytatywne. Z czasem zaczęto je organizować także w innych miastach, m. in. w Poznaniu i Krakowie.

Na redutę przybywano, aby tańczyć, grać w karty lub wzajemnie się sobie przypatrywać w celu odgadnięcia tożsamości, były to bowiem głównie imprezy, na które wchodzono z maskami, zwanymi larwami. Wszyscy bawili się ze wszystkimi, czyli osoby wyższego i niższego stanu. Drugim atrybutem przybywającego na redutę były tzw. domina, czyli płaszcze kitajkowe, trochę udziwnione lub nawet wytworne kostiumy. Przebrania były bardzo różnorodne, ale najpopularniejsze postacie to: mnisi, stróże, woźnice, kozacy, diabły i Żydzi. Nad spokojem całej imprezy czuwało kilku żołnierzy Gwardii Koronnej.

W czasach Augusta III (w XVIII wieku) i w czasach późniejszych, bale karnawałowe różnych sfer i różnych grup zawodowych stawały się obyczajem. Urządzano je w salach redutowych teatrów, w resursach kupieckich i obywatelskich, w restauracjach i salonach domów prywatnych.

Karnawał był także czasem dobrobytu dla krawców, fryzjerów i perukarzy, dla kupców, restauratorów i cukierników.

W miastach zwyczajem stały się bale i zabawy z tańcami urządzane dla młodzieży rzemieślniczej i czeladników. W Krakowie nazywano je burkotami. Były to zabawy z poczęstunkiem i tańcami, często z udziałem przebierańców zapustnych.

Kawalerowie starali się podczas nich tańczyć z wszystkimi pannami obecnymi na balu, aby pozyskać ich przychylność. Istnieje podanie, że opieszałym tancerzom groziła nawet grzywna pieniężna, nakładana przez pryncypała.

Reduty przetrwały upadek Rzeczypospolitej, funkcjonowały w dobie Królestwa Kongresowego, a bale o innym już charakterze, zwane redutowymi, urządzano przez cały wiek XIX.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Źródła:
-Ogrodowska B., Polskie zwyczaje i obrzędy doroczne, Warszawa 2009
-Roćko A., Reduty, pikniki, hece – rozrywki „warszawskiego świata” w XVIII wieku, tekst dostępny w Internecie: https://www.wilanow-palac.pl/reduty_pikniki_hece_rozrywki_warszawskiego_swiata_w_xviii_wieku.html

-Zarychta-Wójcicka A., Reduty – karnawałowe bale wszystkich stanów, tekst dostępny w Internecie: https://www.muzeum-radom.pl/gazeta-kufer/agnieszka-zarychta-wojcicka-reduty-karnawalowe-bale-wszystkich-stanow/746

Podstrony

Powiązane aktualności

2023 © Copyright Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi
Created by Openform