11 listopada – święto radości i wolności

Dzień 11 listopada został wprowadzony do oficjalnego kalendarza świąt państwowych na podstawie Ustawy Sejmu RP z dnia 23 kwietnia 1937 r., która głosiła, że, „rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Naczelnego w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym

Święto Niepodległości to jedno z najważniejszych polskich świąt narodowych. Upamiętnia rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku i powrót naszego kraju na mapę Europy po 123 latach niewoli. 11 listopada został uznany za święto państwowe na mocy Ustawy z dnia 23 kwietnia 1937 roku, chociaż uroczyste obchody tego dnia odbywały się już wcześniej. Czczono go przed wojną w rozmaitych środowiskach, prywatnie w patriotycznych domach, społecznie w szkołach, organizacjach młodzieżowych, kombatanckich i kulturalnych. Pod okupacją niemiecką, a potem w okresie PRL-u świętowanie niepodległości było zakazane. Usiłowano je zastąpić świętem 22 lipca, upamiętniającym wydanie odezwy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego do Polaków, zwaną Manifestem Lipcowym. Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ustawą z dnia 15 lutego 1989 r. pod nazwą „Narodowe Święto Niepodległości”.

Nie sposób jest wskazać na jedno wydarzenie przesądzające o odzyskaniu przez Polskę niepodległości, dlatego data ta ma charakter symboliczny. 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna, pełniąca funkcję głowy państwa, przekazała władzę wojskową Józefowi Piłsudskiemu. Kilka dni później Marszalek, zwracając się w Belwederze do grona najbliższych współpracowników, tak mówił o odzyskanej niepodległości: „Jest to największa, najdonioślejsza przemiana, jaka w życiu narodu może nastąpić. Przemiana, w której konsekwencji powinno się zapomnieć o przeszłości; powinno się przekreślić wielkim krzyżem starem porachunki (…) A czas przed nami jest krótki i tylko wspólnym wysiłkiem możemy zdecydować na jakiej przestrzeni, w jakich granicach naszą wolność obwarujemy i jak silnie staniemy na nogach, zanim dojdą z powrotem do siły i pełnego głosu sąsiedzi ze wschodu i z zachodu”. 11 listopada wiąże się również z zakończeniem I wojny światowej i podpisaniem rozejmu w Compiègne. W tym dniu rozpoczęto rozbrajanie wojsk niemieckich, stacjonujących w Warszawie; odkąd zaczęły się one wycofywać z miasta.

Obecnie obchody Święta Niepodległości są organizowane prawie we wszystkich polskich miastach. Jednak ta najbardziej prestiżowa uroczystość, z udziałem Prezydenta i przedstawicieli najwyższych władz państwowych, odbywa się w Warszawie na Placu Józefa Piłsudskiego, przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Towarzyszy jej przemarsz oddziałów wojskowych różnych formacji w charakterystycznych mundurach oraz wspólne odśpiewanie hymnu. W całym kraju odprawiane są msze święte w intencji ojczyzny i osób, które oddały życie za jej wolność. W wielu miejscach, przy pomnikach i tablicach pamiątkowych sławiących pamięć i bohaterstwo żołnierzy składane są kwiaty i wieńce, by w ten sposób uczcić ich pamięć i bohaterstwo.

Takie obchody mają charakter oficjalny i budują wyjątkowy nastrój tego dnia, ale raczej w wymiarze publicznym. W Polsce tradycja świętowania 11 listopada w gronie rodzinnym, nie jest zbyt popularna, chociaż w ostatnim czasie wyraźnie widać pewne zmiany w tym zakresie. W wielu miastach odbywają się różnego rodzaju wydarzenia, które sprawiają, że mieszkańcy naszego kraju wychodzą z domów, by w gronie najbliższych cieszyć się z odzyskania niepodległości. Od 1989 roku w Warszawie odbywa się Bieg Niepodległości, w muzeach regionalnych można za darmo obejrzeć specjalnie przygotowane wystawy, organizowane są pikniki rodzinne, na których można skosztować pysznej żołnierskiej grochówki, pokazy sprzętu wojskowego, koncerty pieśni patriotycznych, widowiska, spektakle teatralne oraz pokazy sztucznych ogni.

W Poznaniu 11 listopada tradycyjnie świętuje się zarówno Dzień Niepodległości, jak i Dzień Świętego Marcina, którego nieodłącznym elementem jest rogal z białym makiem. Korowód ze Świętym, w otoczeniu szczudlarzy przemierza ulicę imienia patrona. Prezydent Poznania przekazuje Mu klucz do bram miasta, co jest sygnałem do rozpoczęcia radosnego świętowania.

Bez względu na formę warto celebrować ten dzień i pamiętać nie tylko o jego martyrologii, ale i o sukcesach, sile, mądrości Polaków. Ważne jest, by kultywować tę tradycję i przekazywać ją młodszym pokoleniom.

Podstrony

Powiązane aktualności

2023 © Copyright Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi
Created by Openform