W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około 8200 woluminów), które tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny. W tym miejscu chcemy Państwu prezentować najciekawsze i najcenniejsze kolekcje, które biblioteka posiada w swych zbiorach. Zapraszamy również do odwiedzenia Biblioteki NIKIDW Oddział w Puławach, gdzie czytelnicy mają możliwość bezpośrednio zapoznać się z wybranymi tytułami.
***
Winkler, Edward
Flora lekarska, czyli opisanie cech rodzajowych i gatunkowych wszystkich roślin w medycynie używanych, Warszawa, 1852
Ze wszystkich części historii naturalnej największe zastosowanie w sztuce lekarskiej zajmuje botanika. Rośliny lecznicze i zioła od wieków były wykorzystywane w profilaktyce chorób i medycynie. Towarzyszyły człowiekowi od zarania dziejów, a ich użytkowanie było ściśle związane z historią żywienia człowieka.
Rośliny najlepiej jest poznawać w ich naturalnym środowisku. Często nie jest to możliwie, dlatego by zdobyć informacje na temat ich właściwości musimy opierać się na literaturze. Same opisy roślin nie zawsze dają wierne odzwierciedlenie poszczególnych gatunków. W wielu przypadkach dużo ważniejsze są dobrze wykonane ryciny, przedstawiające wszystkie cechy rodzajowe i gatunkowe.
W języku polskim nie było do tej pory dzieła, które oprócz opisów zawierałoby również bogaty zestaw barwnych ilustracji. Fakt ten, skłonił Edwarda Winklera do wydania „Flory lekarskiej”. Na dzieło to składa się 270 barwnych rycin, z których każda zawiera jeden gatunek rośliny z opisem jej cech rodzajowych i typologicznych.
W Przedsłowiu autor pisze: „Znajomość Botaniki, a szczególnej dokładne poznanie roślin, dostarczających nam tylu skutecznych środków lekarskich, nieodbicie jest potrzebna dla tych, którym z powołania poruczony jest obowiązek ratowania zdrowia bliźnich”.
Publikacja była skierowana między innymi do ziemian, którzy wykorzystując zioła do produkcji środków leczniczych i gromadzenia ich w swoich apteczkach domowych, mieli również za zadanie propagowanie ziołolecznictwa w środowisku wiejskim.
Na rynku polskim ukazały się dwa wydania Flory lekarskiej – z 1852 roku (dostępne w zbiorach Biblioteki NIKIDW) oraz z 1858 roku.
Oprac. Bogusław Wiśniewski
Oprac. red. Joanna Radziewicz
Fot. polona.pl
