Wydarzenie – Strona 12 – Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi

Byśki i nowe latko – pieczywo obrzędowe na Trzech Króli. Ważny element niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Polsce.

Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi otwiera dla Państwa nowy dział popularyzujący kulturę i dziedzictwo polskiej wsi. Chcemy w nim prezentować te przejawy niematerialnego dziedzictwa kulturowego obszarów wiejskich, które zostały wpisane na krajową (polską) i światową listę UNESCO. Czym zatem jest to „dziedzictwo”? Już samo określenie „niematerialne dziedzictwo kulturowe” wymyka się wąsko i precyzyjnie zakreślonym definicjom. Owo

Karnawału nastał czas…

Święta Bożego Narodzenia i sylwestrowa noc już za nami. Nastał czas karnawału - hucznych balów i imprez towarzyskich, maskarad i korowodów przebierańców. Choć w tym roku, z uwagi na sytuację pandemiczną, jesteśmy zmuszeni świętować ten okres mniej hucznie. Warto jednak powspominać... Okres od Bożego Narodzenia do Środy Popielcowej znany jako karnawał, w dawnej wsi nazywano zapustami. Tym

Pożegnanie starego roku – czas wróżb i cudów

W dzisiejszych czasach sylwestrowa noc jest kojarzona przede wszystkim z huczną zabawą do białego rana. W Polsce wystawne bale z okazji zakończenia roku zaczęto organizować dopiero w II połowie XIX wieku. Tradycja ludowa wykształciła jednak zwyczaje kultywowane przez ludność wiejską w ten wyjątkowy dzień. Wierzono bowiem, że jaki sylwester, taki cały następny rok. Dawniej ludność wiejska

Mikołajki z jagnięciną! Zapraszamy do obejrzenia 11 odcinka z cyklu „Jagnięcina Podhalańska”!

Projekt Jagnięcina Podhalańska w 12 odsłonach to cykl filmików realizowanych w ramach Inicjatywy Jagnięcina Podhalańska, którą Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi rozpoczął w 2020 roku w porozumieniu z Gminą Kościelisko. Projekt ma na celu promocję mięsa jagnięcego jako produktu regionalnego z oznaczeniem geograficznym. W jedenastym odcinku cyklu zapraszamy na Rosół na jagnięcinie z uszkami i

Dzieje kolęd polskich

Kolędy to nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia w Polsce. Od wieków, w wielu polskich domach, kultywowana jest tradycja wspólnego śpiewania, tych jakże pięknych pieśni o charakterze religijnym. Zawiera się w nich nieprzebrany skarbiec naszych najlepszych wartości i uczuć – religijnych, narodowych, ale też tych związanych ze wspomnieniami z dzieciństwa… wigilii, choinki, prezentów, wspólnego kolędowania.

Dawne obrzędy i wierzenia wigilijne

Słowo wigilia pochodzi z języka łacińskiego i oznacza czuwanie. W Kościele katolickim określa się tak dni poprzedzające wszystkie ważniejsze święta religijne. W polskiej tradycji nazwa ta zrosła się głównie z datą 24 grudnia. Polską Wigilię po dziś dzień cechuje pełne emocji oczekiwanie na święto Narodzenia Pańskiego i na jedyną w swoim rodzaju rodzinną uroczystość. Cudowność

Tradycyjne ozdoby na Boże Narodzenie i ich symbolika

Od początku grudnia w sklepach, na ulicach miast, w firmach i domach prywatnych pojawiają się pięknie ozdobione i rozświetlone choinki. Dla wielu z nas jest to dziś główny symbol Bożego Narodzenia, który jak nic innego wprowadza nas w świąteczny nastrój. Tymczasem strojenie choinki jest stosunkowo młodym zwyczajem świątecznym. Co było wcześniej? Ozdabianie domów i obejść w

Szopki bożonarodzeniowe formą wyrażania tradycji Narodzenia Pańskiego

Polska jest dziś, jednym z niewielu europejskich krajów, w którym można jeszcze zetknąć się z niektórymi przejawami żywego folkloru. Folklor to specyficzne dla życia wiejskiego i kultury chłopskiej określonego regionu geograficznego: wierzenia i praktyki religijne, świąteczne i codzienne obyczaje, rzemiosło i twórczość artystyczna, ubiory, muzyka, tańce, pieśni, podania i legendy. Przejawem takiego folkloru jest,

Przedświąteczna kuchnia!

Kuchnia przed świętami to miejsce niezwykłe, gdzie przeplatają się zapachy i gdzie postny głód miesza się z łakomstwem. Każdy z Państwa wie, że przygotowanie wieczerzy wigilijnej to dużo pracy. Dlatego tak ważna jest organizacja i planowanie. Najważniejsze to przemyśleć co znajdzie się na stole i należy wziąć pod uwagę nie tylko potrawy, ale również i

„Święty Tomasz siedzi w dole, wieprzki kole”

W Kościele katolickim św. Tomasza jest obchodzone 3 lipca, natomiast w Kościele ewangelickim - 21 grudnia. Jest on uznawany za patrona ciężkich sytuacji życiowych. W niektórych regionach Polski 20 grudnia poszczono, by zjednać sobie przychylność świętego. W ten dzień nie wolno było chodzić do lasu, żeby uniknąć nieszczęścia. Zaczynano również intensywne przygotowania do świąt. Święty Tomasz

Kwiatowe dywany na liście UNESCO

16 grudnia zwyczaj układania dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała w Spycimierzu został wpisany na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. To trzeci polski wpis, po krakowskim szopkarstwie (2018) i kulturze bartniczej (2020). Decyzję o wpisie podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas 16. sesji w Paryżu. Wniosek złożony przez Polskę został wyróżniony

Konkurs malarski „Duchowe świadectwa kapliczek przydrożnych”. Wyniki I etapu!

Szanowni Państwo, uprzejmie informujemy, że 17 grudnia 2021 roku odbyło się posiedzenie Jury w I etapie Konkursu malarskiego „Duchowe świadectwa kapliczek przydrożnych". Kapituła obradowała w składzie: -Pan Zdzisław Wiatr, artysta grafik, prof. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie – przewodniczący, -Pani Katarzyna Saks, Dyrektor Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi, -Pan Tomasz Matyszczak, Dyrektor Oddziału Terytorialnego w Częstochowie Agencji

„Czas od Łucji przepowiada, jaki rok się zapowiada”

Wigilia świętej Łucji stanowiła początek przygotowań do świąt Bożego Narodzenia. Zwożono z lasu drewno na opał, tłuczono w stępach kaszę i mielono w żarnach ziarno na mąkę. Bogatsi gospodarze bili świnie. To także czas wróżb i przepowiedni meteorologicznych. W ludowej tradycji europejskiej 13 grudnia był dniem narodzin słońca i światła. Wierzono również, że w tym

Zapraszamy na wykład z cyklu „Duchowość dla Warszawy”

Akademia Katolicka w Warszawie we współpracy z Narodowym Instytutem Kultury i Dziedzictwa Wsi zaprasza na kolejny wykład otwarty z cyklu „Duchowość dla Warszawy”, zatytułowany „Wirus depresji. Jak go rozpoznać i pomóc najbliższym”. Wykład wygłoszą: dr Justyna Dworczyk (psychoterapeutka) oraz ks. dr Marcin Kłosowski (psycholog). Wykład odbędzie się 15 grudnia (środa) o godzinie 19.00 w auli Narodowego Instytutu Kultury

Na świętego Mikołaja ucieszy się dzieciąt zgraja…

Przez wieki św. Mikołaj był otaczany kultem przez katolików i prawosławnych. Współcześnie znany jest przede wszystkim jako wielki przyjaciel i opiekun dzieci, który co roku obdarowuje ich wspaniałymi prezentami. Postać św. Mikołaja otaczana jest wieloma pięknymi legendami. Czczono go prawdopodobnie już od przełomu IV i V wieku, najpierw w Konstantynopolu, potem na całym Wschodzie. W połowie

„Niech każdy pamięta, jaka Barbara, takie święta”

W religijności ludowej postać św. Barbary łączono z zawodami, których uprawianie niosło ze sobą liczne niebezpieczeństwa, wraz z zagrożeniem życia. Uważano ją głównie za patronkę dobrej śmierci. Zgodnie z legendą św. Barbara była córką wysokiego urzędnika, poganina Dioskura z Nikomedii. Była obdarzona niezwykłą urodą, co spowodowało, że o jej rękę ubiegało się wielu najznakomitszych młodzieńców. Chcąc

Adwent – w oczekiwaniu na narodziny Chrystusa

Adwent to czas rozpoczynający nowy rok liturgiczny. W polskiej tradycji nazywano go także przedgodami bądź czterdziestnicą. W tym okresie nie można było urządzać wesel i zabaw, pić alkoholu oraz grać na instrumentach. Obowiązywał też post. W Kościołach odprawiano poranne msze zwane roratami lub jutrznią. Adwent rozpoczynał w kościele nowy rok liturgiczny. Zaczynał się w pierwszą sobotę

Śnieg na Andrzeja, dla zboża zła nadzieja

Postaci chrześcijańskich świętych odgrywały znaczącą rolę w życiu mieszkańców wsi polskiej. W dni, w których byli czczeni wyznaczały terminy rozpoczęcia lub zakończenia prac polowych i gospodarskich. Uważano ich za pośredników pomiędzy światem ludzkim, a boskim w ważnych sprawach, jak obrona przed klęskami żywiołowymi i zarazami. Powierzano im również codzienne troski i zmartwienia. Byli stawiani

Kasiu daj znać, co się będzie ze mną dziać…

Katarzynki to obecnie zapomniany zwyczaj, choć równie stary co Andrzejki. Były obchodzone w nocy z 24 na 25 listopada, czyli w wigilię św. Katarzyny, patronki cnotliwych kawalerów. Właśnie wtedy odbywały się wróżby młodych mężczyzn dotyczące miłości, wyboru przyszłej partnerki życiowej i ożenku. Pochodzenie świętej Katarzyny nie jest do końca znane. Zgodnie z legendą miała ona pochodzić

Sokolnictwo w Polsce – tradycje i współczesność

Pasja myśliwska była bliska Polakom prawie od zarania naszych dziejów. Zgodnie z tradycją w Europie sezon łowiecki rozpoczynał się w dniu św. Huberta, czyli 3 listopada. Jesienne łowy organizowane w majątkach ziemskich były na ogół dużymi przedsięwzięciami o znaczeniu towarzyskim. Jedną z bardziej szlachetnych form polowań uprawianą przez najwyższe warstwy społeczne były polowania „pod pierzem”