Wczytywanie

Kategoria: Święta Polskie

(40)

Święta Bożego Narodzenia w tradycji rzeszowskiej

Wieczór i noc wigilijna był to bardzo ważny czas w tradycji ludowej, w którym łączyła się religijna radość z narodzenia Zbawiciela z ziemskim niepokojem o przyszłość. Boże Narodzenie uważano za największe święto. W tym dniu obowiązkowo uczestniczono w mszy świętej w kościele, zaś dzień św. Szczepana przeznaczano na obrzędy, które miały zapewnić dobre plony w

Wspomnienie o Dniu Zadusznym…

Przez cały rok obrzędowy spotykamy się z duszami zmarłych, które żyją gdzieś w oddali, ale często także blisko nas. Możemy im pomóc modlitwą, pożywieniem czy zapaleniem świateł na grobie. Mamy ku temu szczególną okazję: 1 listopada we Wszystkich Świętych i 2 listopada w Dzień Zaduszny.  O tradycjach i obrzędach związanych z tymi dniami wspominaliśmy już niejednokrotnie..... https://nikidw.edu.pl/2021/10/29/zaduszki-na-wsi-wierzenia-i-zwyczaje/ Pisaliśmy

15 sierpnia – jeden dzień, dwa święta!

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny jest najstarszym świętem Maryjnym. Obchodzone najpierw wśród pierwszych chrześcijan, rozszerzyło się na cały Kościół. W VIII w. Obchodzono je wszędzie w chrześcijańskim świecie bardzo uroczyście, z wigilią i oktawą. Tak jest do dzisiaj! Jan Lechoń w Rymach częstochowskich myślał z nostalgią o tym dniu: Wszystko mi się dziś wydało jak z dziecinnej bajki Niebo

Boże Ciało na Mazowszu według Oskara Kolberga

Boże Ciało, czyli kościelne święto Eucharystii, zostało ustanowione w XIII wieku. W Belgii obchodzono je od 1246 roku w diecezji Liege, a później rozszerzono na całą Germanię. W 1264 roku Papież Urban IV, wprowadził święto do kalendarza liturgicznego obowiązującego w całym Kościele powszechnym. W Polsce obchody Bożego Ciała zostały zapoczątkowane w 1320 roku w Krakowie i

Raz, dwa, trzy – szukam! O dziecięcej potrzebie zabawy i uczestniczenia w folklorze

Dziś Dzień Dziecka, dlatego warto zwrócić uwagę na rolę jaką odgrywają dzieci w twórczości ludowej i przekazywaniu folkloru słownego. Zwykło się zakładać, że jego autorami i nosicielami są przede wszystkim ludzie starsi. Nic bardziej mylnego! Każdy z nas zna choć jedną wyliczankę, rymowankę, wołankę do ślimaka czy biedronki lub formułę magiczną wypowiadaną przy stawianiu babek

„Ten, kto wymyślił piwo, był mędrcem”

Tradycje piwowarskie na ziemiach polskich mają bardzo długą tradycję. O piwie warzonym z pszenicy, jęczmienia, żyta i orkiszu wspominali najstarsi kronikarze, jak Jan Długosz, czy Gall Anonim. Trunkiem tym raczono się na dworach królewskich, magnackich, szlacheckich, a nawet chłopskich. Wraz z rozwojem średniowiecznych miast nastąpił również szybki rozwój browarnictwa. Niemal każde miasto mogło poszczycić się

Portrety i widoki związane z Konstytucyą 3 Maja

231 lat temu 3 maja 1791 roku Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego uchwalił Konstytucję 3 Maja – niosącą gwarancję swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia, która stała się dokumentem tworzącym późniejszą tożsamość suwerennego narodu. Uchwalona jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia

Lilia – symbol niewinności i chwały

Lilię od wieków uważano za kwiat niezwykły. Symbolizował on czystość, niewinność i wstydliwość połączone z chwałą, majestatem i niebiańską szczęśliwością. 27 kwietnia obchodzimy Dzień Florysty. Lilie towarzyszą ludzkości od niepamiętnych czasów. Najstarsze rzeźby i malowidła przedstawiające te kwiaty mają ponad 4000 lat. Starożytni Grecy wierzyli, że powstały one z kropli mleka bogini Hery, które upadły na

Śmigus dyngus – dzień zabawy i swawoli

Poniedziałek Wielkanocny zwyczajowo upływał pod znakiem spotkań rodzinnych i towarzyskich, zabaw, radości, psot i zalotów. Wśród licznych zwyczajów związanych z tym dniem najpopularniejszy był oczywiście śmigus-dyndus, czyli zwyczaj polewania się wodą. Obyczaj oblewania wodą wywodził się z wierzeń pradawnych Słowian. W symboliczny sposób nawiązywał do budzenia się przyrody do życia i zdolności ziemi do wydawania plonów.

Tradycja święcenia pokarmów

Święcenie pokarmów w Wielką Sobotę miało dla chrześcijan wyjątkowe znaczenie. Tradycja ta, choć bardzo stara, przez wieki ewoluowała. Początkowo jedynym składnikiem święconego był baranek, cały lub w kawałkach, upieczony na rożnie. Z czasem zamieniono go na inne rodzaje mięsa. Święcono, szynkę, kiełbasę, słoninę, całe prosięta, różne ptaki domowe i polne. Potem wprowadzono sery, masło, jaja

Wielkanoc według Kolberga

W zbiorach Biblioteki Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi znajduje się cenna kolekcja Dzieł wybitnego etnografa Oskara Kolberga, który przedstawił w nich stan kultury ludowej  w XIX w. z całego terytorium dawnej Rzeczypospolitej, jej zróżnicowanie regionalne i bogactwo.  Przy okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych prezentujemy zwyczaje związane z wiosną i Wielkanocą na Śląsku, opisane w tomie

Wielki Tydzień – czas przygotowania na Święto Zmartwychwstania Pańskiego

W całej Polsce Wielki Tydzień jest czasem skupienia, modlitwy, pokuty, nawrócenia, składania jałmużny na rzecz ubogich, a także nawiedzania obłożnie chorych w domach przez kapłanów. To również okres generalnych wiosennych porządków oraz przygotowania świątecznych potraw. Wielki Tydzień jest ostatnim tygodniem przed Wielkanocą, a jego najważniejszą część stanowi tzw. Triduum Sacrum (Święte Trzy Dni), których istotą jest

Pogoda w Kwietnia Niedzielę wróży urodzajów wiele…

Zgodnie z tradycją Niedziela Palmowa kończy okres Wielkiego Postu i rozpoczyna Wielki Tydzień. Jest obchodzona na pamiątkę triumfalnego wjazdu Jezusa do Jerozolimy i wiąże się ze święceniem palm wielkanocnych. W tym roku przypada na 10 kwietnia. Tradycja świecenia palm wielkanocnych w naszym kraju sięga XI wieku. Do ich wykonania często używano gałązek wierzby, drzewa znanego ze swych magicznych

„Gdy przyjdzie wiosna hoża, pójdzie zima do morza”

Wiosna to okres wytężonej pracy w polu, dlatego mieszkańcy wsi dokładali wszelkich starań, by ziemia była dobrze przygotowana do rodzenia plonów. Służyły temu rozmaite praktyki magiczne, które miały na celu wzmocnienie jej sił witalnych. Początek wiosny rozpoczynał też cykl zdarzeń mających swoje konsekwencje w przyszłości. Dlatego duże znaczenie przywiązywano do zaobserwowanych po raz pierwszy zjawisk

„Na świętego Józefa w polu pociecha”

Znakiem rozpoznawczym zbliżającej się wiosny miały być przylatujące na św. Józefa bociany. Od tego dnia rozpoczynano również wiosenne prace w polu. Jako, że święty jest uznawany za patrona dobrych małżeństw, w dniu Jego święta, mimo Wielkiego Postu, można było udzielać ślubów. Święty Józef pochodził z królewskiego rodu, którego protoplastą był król Dawid. Jego rodzinne miasto to

Kaziuki – święto tradycyjnej sztuki ludowej

Kaziuki wileńskie, święto patrona Litwy – św. Kazimierza, jest największym i najbardziej oczekiwanym wydarzeniem w Wilnie, z ponad 400-letnią tradycją. Do dziś jarmark kaziukowy jest wizytówką sztuki ludowej krainy nad Wilią. Tradycja kaziukowego jarmarku sięga początku XVII wieku. W 1602 roku papież Klemens VIII ogłosił księcia Kazimierza Jagiellończyka świętym, a dwa lata później w katedrze wileńskiej

Wstępna Środa następuje, pani matka żur gotuje

Środa Popielcowa, zwana również Wstępną, to pierwszy dzień Wielkiego Postu czyli czterdziestodniowego okresu pokuty i duchowego przygotowania do godnego przeżycia świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Inna nazwa tego dnia to Popielec i pochodzi od obrzędu posypywania głów popiołem. Ten akt pokuty występuje w Kościele od VII wieku, a jako powszechnie obowiązujący zatwierdził go papież Urban II w

Przepisy na tradycyjne pączki polecane przez XIX-wieczne gospodynie

Historia pączków sięga starożytności, kiedy to Rzymianie raczyli się nimi głównie podczas obchodów zimowo-wiosennego przesilenia. Różniły się one jednak od tych dzisiejszych. Wyrabiano je bowiem z ciasta chlebowego, dodając jako nadzienie boczek lub słoninę. W Polsce pączki były znane już w XII wieku. Nazywano je wówczas pampuchami lub kreplami i przygotowywano na „sposób rzymski”. Ze

„Gdzie święta Agata, bezpieczna tam chata”

W środowisku wiejskim święta Agata należała do najpopularniejszych patronek. W całej Polsce 5 lutego w kościołach święcono wodę, sól, chleb, a na Pomorzu także owies lub inne ziarno, by w ten sposób uchronić swoje domy od nieszczęść, klęsk żywiołowych, a przede wszystkim od ognia. Tradycja podaje, że święta Agata pochodziła ze znamienitego rodu rzymskiego. Wychowała się

pl_PLPolish